‘It’s in the air’: gesprekken – en discussies! – over identiteit. Het kwam ook terug in het boeiende boek met interviews De CWN: 50 jaar in beweging. In alle waardering en dankbaarheid die de interviews kleuren, beluister je ook de vraag: ‘Zijn we nog de charismatische beweging van toen?’ Een groot accent voor de vragen rondom leefbaarheid en klimaat, maar waar blijft het nadenken over ‘volheid van de Geest’, profetie en tongentaal?
Scheveningers die in mijn Haagse wijkgemeente kwamen wonen, waren verrast dat ze hartelijk werden ontvangen. Na jaren van buitenkerkelijkheid geen verwijten of lastige vragen. Maar… het was wel wennen, want ‘geloven’ was bij hen nog steeds gekleurd door een zekere plechtstatigheid, geen kinderen aan het Avondmaal en iedere zondag het lezen van de Wet. Toch bleven ze, want ze proefden een nieuwe vrijheid. Ze werden door verwondering geraakt. Ze hoefden het oude niet af te zweren, maar ontvingen nieuw wat ze als ‘vanzelfsprekend’ hadden meegekregen.
Dat brengt mij erop dat de dood pas goed in de pot is, als we de verwondering kwijt raken. Godsdienst als een mix van voorschriften en regels. Geloof dat het ‘heilige’ opsluit in rituelen en leerstellingen. Dat gebeurt niet alleen in ‘traditionele’ kerken, maar ook in gemeenschappen die met tradities en kerkelijke vormen gebroken hebben. Maar als ‘kerkzoeker’ en nieuwkomer was de gemiddelde kerkdienst mij te statisch en afstandelijk, terwijl ik in ‘vrije’ groepen voelde dat je er pas bij hoorde als men zich aan ongeschreven regels en gebruiken conformeerde. Ik worstelde voortdurend met de vraag of er ruimte was voor mijn vragen, mijn twijfels, mijn niet zo uitbundige manier van geloven. ‘Wedergeboorte’ leek in te houden dat je eigen identiteit werd uitgewist. Zeker, alzo lief heeft God mij gehad! Maar het drong niet tot mij door dat de vrijheid van Christus ons ook leert anderen en onszelf te aanvaarden.
In deze tijd van chaos en leugens, tot op het hoogste niveau, is er de neiging anderen af te schrijven en je op te sluiten in het eigen gelijk. ‘Wat mag je van de kerk in deze tijd van polarisatie en aangevreten democratische waarden verwachten?’ Dat was de vraag die wij, enkele Delftse voorgangers, onszelf stelden. Politieke analyses zijn er genoeg in de media. We zeiden tegen elkaar dat zo’n vijftig jaar geleden, toen de angst voor een verwoestende kernoorlog groot was, de theoloog Moltmann zijn boek Theologie van de hoop schreef. Het is geen toeval, denk ik, dat hij later het ‘charismatische’ boek Gemeente in het krachtveld van de Geest schreef. De hoop drijft naar buiten, naar voren, met de wind van de Geest in de rug.
We gaan de veertigdagentijd in, want het wordt Pasen. Nee, het is Pasen geweest! Onze identiteit ligt niet in het verleden, niet in onze progressieve of behoudende meningen of in een krampachtige religiositeit. ‘Samen met alle heiligen’ worden we, met vallen en opstaan, nieuwe mens. Omdat we aan elkaar gegeven zijn, durven we op te staan, alleen te staan. Zonder de Geest waren we los zand. Als de Geest over dorre doodsbeenderen blaast, gebeurt het onmogelijke.
Rob van Essen
Comments